Elə insanlar var nə özləri düşünür, nə dəki başqalarını düşündürür,
Elə insanlar da var ki, həm özü düşünür, həmdə başqalarını düşündürür.
Yəqin bir çoxlarınız “Cırcırama və Qarışqa” hekayəsini eşitmisiniz. Cırcırama bütün yayı öz işində-gücündə, əyləncəsində, nə qış fikirləşir, nə aclıq, nə səfalət. Kefini çəkir, dövranını sürür.İnsanların içərisində zəhmətcil heyvan kimi tanınan qarışqa isə bunu tam əksini edir. Kişinin oğlu bütün yayı qışa hazırlıq görür ki, rahat yaşasın, kef çəksin, yayda görmədiyi istirahəti qışda görsün. Qış gəlir, özüdə necə… Ağıllı cırcırama kefini çəkmişdi və ölmək vaxtı idi. Ölsə nə olacaq, görəcəyini görüb.Qarışqa bəzən heç qışıda görmür. Söhbət ondan gedir ki, bizim insanlar əsl heyvan düşmənləridir. Qarışqa görən kimi, qaçaraq dükana… birdənə dərman və səhər hər yer qarışqa ölüsü ilə doludur. Cənzələrini qaldırmağa belə imkanları yoxdur…Yada ki, bizim dələduz, papanın gül balaları qarışqa yuvası görən kimi qalma dala səndə məhv elə, dağıt , tök, öldür, qır yetər ki, zərər vur devizlərini əllərində bayraq tutaraq qarışqa yuvalarını oyuncaqları ilə yaylım atəşinə tutur, partlayıcı maddələrdən nə ki var doldururlar yuvaya , son 3-2-1 və “bummm” . “Əl-fatihə” allah rəhmət eləsin… Ruhları şad olsun(Qədim hind fəlsəfəsində insanlarla bərabər heyvanların, bitkilərin və hətta küləyin belə ruha malik olduğu vurğulanırdı). Aha yazıq qarışqa axı əziyyət çəkmişdi. Cırcırama Havay adalarında istirahət edəndə o əziyyət çəkiridi anbarını doldururdu. Günahı insan övladı ilə bir dünyanı paylaşmaqmı idi.
Məşhur ingilis yazıçısı Сorc Oruellinin “Heyvanıstan” romanı yadıma düşür. Romanın əsas qəhrəmanı Mayorun ilk danışığı, bir sərkərdə kimi, ordusunu, əsgərlərini döyüşə səsləmədiyi, ruhlandırdığı cxışından bir sitat verərək xatırlatma istərdim.Mayor(donuz ): “İnsan yeganə məxluqdur ki, heç nə istehsal etmədən hər şeyə ağalıq edir”. Əsər əslində iki aspektlə təqdim olunur. Birincisi və əsas olanı Sovetlər Birliyinin tənqidi, ikincisi və bizim bu yazımıza aidiyyatı olanı isə insanların istismarıdır. Əsərdə insanlar heyvanları istismar edən, ondan istədiyi kimi sitifadə və rəftar etdiyi, bunun əvəzində isə heyvanlara qarşı heçnə etmədiyi hətta onlara əziyyət belə verdikləri açıq-aydın vurğulanır
Qeyd: “Əslində heyvanlar üzərində qurulan atlar sözləri,afarizmlər, təmsillər, hekayə və nağıllar ,bir sözlə nə varsa hamısı insanlara aiddir. Sadəcə açıq-aşkar deyilməyib ki, ay insan sən bu heyvana bənzəyirsən, ay insan bu heyvan səndən ağıllıdır”.
Müasir dövrdə də belədir. Bizim heyvanlar qarşı sevgimizin gizli məqamları sözün əsl mənasında çoxdur. Heyvan baxışımız da qəribədir. Heyvan bərabərdir: it, pşik, at, inək, qoyun, toyuq. At igidlik rəmzidi…. Amma indiki dövrdə nə igidlik…. Pul qazanmağın bir vasitəsidir… Ancaq yarış üçün yaşadırlar…at qaçacaq kimləri pul qazanacaq,Kimləri isə itirəcək… İt bu pulu qorumaq üçün. Boynuna bir xalta və qabina su birdə bir-iki sümük bağlanılır qapınıa ağzına. İndi həddin var o evə yaxınlaş. İkinci bir məqam reklam məksədlidir. Yerdəki ulduzlarımız özlərinin həqiqətən də ulduz olduqlarını zənn edirlər və ara-sıra efirə itdən ya pişikdən çıxarırlar. Sou-Biznez xəbərlərində xəbər yayılır. Filan ulduzumuz əsil insandır, yaman heyvansevərdir.Qaldı ki, inək, qoyun və toyuqlara bu da aydın məsələdir.İnəklərin süddləri axıra qədər sağılır və balalrına yeni istehsal edilmiş buzovlar üçün mannakaşa verilir.Qoyunların yunları elə qırxılır ki, qış gələn kimi yazıqlar, oyuqdan donurlar. Toyuqlar təbii qanunna uyğun olaraq gündə bir-iki dəfə yumurta verə bilkidləri hlda müasir texnologiya hər dəqiqədə bir yumurta şüarı ilə işləyir.
Bu da belə gəlin bir neçə dəqiqəlik əksinə düşünək. Təsəvvür edin ki, yad planetlillər gəlib və insanları əsarət altında saxlayırlar…İnsanları insanxana(ikdiki heyvanxana) adlanan yerlərdə nümayiş etdirirlər. Təsəvvür edin yad planetli gəlir və bələdçi izah edir. Bu Avropoid irqinə məxsus insandır və filan, filan, filan xüsüsiyyətləri var. Bu ermənilərdən biridir. Kökləri kəsilməkdədir, yaxınlaşmayın, üz verməyin, çox qudurğan insandırlar. Və ya yad planetli bir xanım bizim sahildə firlanır və yanında bir insan… Amma necə….xaltda… Ya da milyonçu bir yad planetlinin evini qoyuyan insan olsun…necəəə…boynunda xalta…. Yada arda bir yad planetlilər yeni elmi-metodikanı inkişaf etdirmək üçün insanların üzərində sınaq aparırlar….
Dəhşətlidir eləmi….məncədə….Bax, bunu bir az düşünmək lazımdır…
Məlum Blog 